1/4
Wyrabianie sera wołoskiego na szałasie, Jamne

Miejsce (opis):

Bacówka w Jamnem, baca Jarek Buczek, Ochotnica Górna, Gorce, Polska

Miejsce przedstawionego obiektu:

Jamne, Gorce, woj. małopolskie

Data dokumentu:

Autor fotografii lub dokumentu:

Typ obiektu:

Opis:

Fotografia przedstawia wyrabianie tzw. sera wołoskiego na szałasie bacy Jarka Buczka, w Jamnem w Gorcach
Dane podstawowe:

Tytuł obiektu:

Wyrabianie sera wołoskiego na szałasie, Jamne

Autor dokumentu:

Data powstania:

Miejsce:

Jamne, Gorce, woj. małopolskie

Typ obiektu:

Kolekcja:

Opis główny:

Fotografia przedstawia wyrabianie tzw. sera wołoskiego na szałasie bacy Jarka Buczka, w Jamnem w Gorcach. Ser umieszczony jest na specjalnie przygotowanych do leżakowania drewnianych półkach i umieszczony w ciemnej części szałasu – kumorniku. Ser położony jest w pozycji stojącej i jest oddzielony od innych serów, co powoduje, że oddycha, pozbywa się części tłuszczu oraz w miarę długiego leżakowania pokrywa się lekką pleśnią, nadająca mu specyficzny, lekko ostry smak.

Kontekst kulturowy:

Ser wołoski fermentowany wyrabiany jest na szałasach po polskiej stronie Karpat od kilkunastu lat. Jego produkcja została sprowadzona z Rumunii, lekko zmodyfikowana i zaszczepiona na szałasach dwóch baców: Piotra Kohuta z Koniakowa w Beskidzie Śląskim i Jarka Buczka z Jamnego w Gorcach. Ser wołoski wytwarzany przez polskich baców nawiązuje do słynnego sera z Năsal – jest to tradycyjny rumuński ser, którego nazwa pochodzi od nazwy wsi, w której jest produkowany do dziś (wieś Năsal, gmina Țaga, okręg Cluj). W Rumunii jest to ser długo dojrzewający, wytwarzany głównie z mleka krowiego lub owczego, w naturalnej jaskini, której warunki mikrobiologiczne nadają mu charakterystyczny osad i smak. Jest bardzo popularny na terenie całej Transylwanii, gdzie uchodzi do dziś za tzw. tradycyjny ser, którego wytwarzanie sięga co najmniej XIX wieku. Jego powstanie związane jest też z miejscowymi legendami, nawiązującymi do czasów poddaństwa okolicznej ludności okrutnemu szlachcicowi. Polscy bacowie produkują ser wołoski przez kilka miesięcy w roku, bowiem wymaga on specyficznych warunków i długiego czasu dojrzewania (4-6 tygodni). Ser ten jest zaliczany do serów miękkich, posiada specyficzny wykwintny smak – lekko ostry, pikantny i słonawy, cechuje się też ze specyficznym zapachem związanych z bakterią, która go pokrywa (Brevibacterium linens, występująca na ludzkim ciele, umożliwiającą mu proces fermentacji i powodującą, że pokrywa się on lekko brązową lub czerwoną warstwą. Waży, w zależności od kawałka, od około 800 do 1200 dkg.  W czasie dojrzewania kawałki sera przeciera się ściereczkami namoczonymi w lekko osolonej wodzie, co powoduje, że na jego powierzchni powinien wytworzyć się lekki śluzu. Skórka sera jest cienka, o lekko żółtawym lub brązowanym kolorze, w środku ser jest dość miękki, koloru białego.
Data:

Opis dotyczący historii dokumentu:

fotografia wykonana przez Ewę Kocój podczas badań terenowych
Miejsce dokumentu/obiektu:

Państwo:

Polska

Region:

Małopolska

Nazwa geograficzna:

Podhale
Przedstawienie na dokumencie:

Tematyka:

Typ przedstawienia:

Główne przedstawienie:

Dodatkowe przedstawienia 1:

Dodatkowe przedstawienia 2:

Dane właścicielskie:

Właściciel dokumentacji lub Instytucja przechowująca:

Miejsce przechowywania oryginału:

Informacje o rekordzie:

Ostatnia modyfikacja:

25 sierpień 2024 r.

Numer identyfikacyjny:

266