Bryndza owcza w korze i bryndza w miechu, Koniaków
Miejsce (opis):
Jarmark pasterski, Szałas na Szańcach, Koniaków, Beskid Śląski, Polska
Miejsce przedstawionego obiektu:
Koniaków, Beskid Śląski, woj. śląskie
Autor fotografii lub dokumentu:
Typ obiektu:
Technika i materiał:
Opis:
Fotografia przedstawia dwa rodzaje sera produkowanego na szałasach karpackich i przechowywanego w różnym materiale: bryndzę w korze drewna oraz bryndzę de burduf, czyli bryndzę w miechu ze skóry zwierzęcej. Oba rodzaje sera znajdują się na stoisku rumuńskim przygotowanym przez pasterską rodzinę Căţean pochodzącą z Rotbav w Siedmiogrodzie w Rumunii. Rodzina ta została zaproszona na tradycyjny jarmark pasterski odbywający się corocznie w Koniakowie, w bacówce na Szańcach, organizowany przez pasterską rodzinę Kohutów – Marię i Piotra oraz ich dzieci.
Dane podstawowe:
Tytuł obiektu:
Bryndza owcza w korze i bryndza w miechu, Koniaków
Autor dokumentu:
Miejsce:
Koniaków, Beskid Śląski, woj. śląskie
Typ obiektu:
Technika i materiał:
Kolekcja:
Opis główny:
Fotografia przedstawia dwa rodzaje sera produkowanego na szałasach karpackich i przechowywanego w różnym materiale: bryndzę w korze drewna oraz bryndzę de burduf, czyli bryndzę w miechu wykonanym ze skóry zwierzęcej. Są to tradycyjne sery produkowane na szałasach w Rumunii i sprzedawane do dziś na bacówkach, na jarmarkach, ulicznych stoiskach przy górskich drogach oraz na festiwalach folklorystycznych organizowanych w tym kraju. Na zdjęciu bryndza (po lewej stronie) umieszczona została w korze jodłowej, która nadaje mu specyficzny żywiczny smak. Drugi rodzaj bryndzy (po prawej stronie) znajduje się w miechu wykonanym ze skóry lub żołądka owczego (rzadziej pęcherza wieprzowego lub bawolego). Oba rodzaje bryndzy sprzedając kroi się na większe lub mniejsze plastry, w zależności od potrzeb osób kupujących. Przekrojony ser ma barwę lekko kremową i zbitą konsystencję, pochodzącą z procesu produkowania oraz przechowywania w korze lub miechu, do których wkłada się go mocno zbijając.
Kontekst kulturowy:
Bryndza to jeden z podstawowych rodzajów serów produkowanych na szałasach karpackich. W każdym regionie produkowany jest z sera klaganego (bundza), ale każdy baca wykorzystuje przy jej produkcji swoje własne sposoby i proporcje powołując się przy tym na tradycję przekazywaną przez pokolenia. Bryndza produkowana jest zazwyczaj z mleka owczego, choć niektórzy bacowie przygotowują ją z mieszanki mleka owczego i krowiego lub mieszkanki mleka krowiego i koziego. Jego produkcja obejmuje dwa etapy: przygotowanie bundza (twarogu) oraz przygotowanie sera zagniatanego. Przygotowanie twarogu składa się z kilku części: odcedzenie mleka, wlaniu go do puciery, podgrzaniu, dodaniu klagu i pozostawieniu do powstania skrzepu. Następnie oddziela się skrzep od serwatki używając do tego sita lub gazy, wyciska się go i pozostawia do ocieknięcia. Drugi etap to przygotowanie sera zagniatanego – powstaje on ze sfermentowanego bundza, który jest krojony na małe kawałki, mielony lub rozgniatany, solony i zagniatany. W ten sposób powstaje bryndza, którą wkłada się następnie – w zależności od zwyczajów konkretnego bacy - do różnego rodzaju naczyń (pudełka plastikowe, cebrzyki drewniane lub plastikowe, beczki drewniane lub plastikowe) lub substancji (kora, miech) umożliwiających jej dłuższe przechowywanie. Tak przygotowany ser może być także łączony z masłem, co nadaje mu specyficzny smak i umożliwia konserwację. Wyprodukowany ser ma żółtawo-białą barwę, jest zwarty, kremowy i nie kruszy się. Posiada specyficzny smak – lekko pikantny i słonawy.
Bryndza stanowiła przez dziesiątki lat jeden z podstawowych elementów pożywienia pasterzy na szałasach oraz po odpowiednim zakonserwowaniu mieszkańców gór w okresie jesienno-zimowym. Górale do dziś nazywają ją ,,manna pasterzy”, bowiem w przeszłości w okresie przeciągającego się głodu i biedy była jednym z niewielu elementów pożywienia, które można było wyprodukować samemu i przechować przez dłuższy czas.
Bryndza stanowiła przez dziesiątki lat jeden z podstawowych elementów pożywienia pasterzy na szałasach oraz po odpowiednim zakonserwowaniu mieszkańców gór w okresie jesienno-zimowym. Górale do dziś nazywają ją ,,manna pasterzy”, bowiem w przeszłości w okresie przeciągającego się głodu i biedy była jednym z niewielu elementów pożywienia, które można było wyprodukować samemu i przechować przez dłuższy czas.
Miejsce dokumentu/obiektu:
Państwo:
Polska
Region:
Beskid Śląski
Przedstawienie na dokumencie:
Tematyka:
Typ przedstawienia:
Główne przedstawienie:
Dodatkowe przedstawienia 1:
Dodatkowe przedstawienia 2:
Dane właścicielskie:
Właściciel dokumentacji lub Instytucja przechowująca:
Miejsce przechowywania oryginału:
Informacje o rekordzie:
Ostatnia modyfikacja:
23 sierpień
2024 r.
Numer identyfikacyjny:
267