Dane podstawowe:
Tytuł dzieła:
Męka Pańska, Wola Wyżna
Autor:
Typ obiektu:
Kolekcja:
Opis:
Centralnie usytuowana czterokrotnie większa scena Ukrzyżowania została otoczona 32 mniejszymi scenami ilustrującymi kolejne epizody męki i zmartwychwstania Chrystusa. Wątek biegnie konsekwentnie: od lewej do prawej i od góry do dołu, a więc rozpoczyna się od sceny umieszczonej na lewo w rzędzie najwyższym, kończy zaś sceną na prawo w rzędzie najniższym. W rzędzie najwyższym znajdują się: Wskrzeszenie Łazarza, Wjazd do Jerozolimy, Judasz odbiera srebrniki, Ostatnia Wieczerza, Umywanie nóg, Modlitwa w Ogrójcu, niżej: Przestraszenie straży, Pojmanie Chrystusa, Pławienie w Cedronie, Chrystus przed Kajfaszem, Chrystus przed Annaszem, Zaparcie się Piotra, w rzędzie trzecim: Skrucha Piotra i Samobójstwo Judasza, Chrystus przed Herodem, Chrystus przed Piłatem, Biczowanie, w czwartym: Cierniem koronowanie, Naigrawanie, Ecce homo, Piłat umywa ręce, w piątym: Prowadzenie na ukrzyżowanie, Przybicie do krzyża, Żołnierze rzucają losy, Wykupienie ciała Chrystusa, Zdjęcie z krzyża, Złożenie do grobu i w najniższym: Zmartwychwstanie, Zstąpienie do Otchłani, Niewiasty u grobu, Chrystus i Maria Magdalena, Chrystus w drodze do Emaus, Niewierny Tomasz.
Malarz korzystał z bardzo ubogiej palety barwnej, opartej na bladych, nienasyconych błękitach, czerwieniach i żółcieniach. W jego stylu zdecydowanie dominują wartości graficzne nad malarskimi. Każdy motyw jest otoczony ciemnym konturem, i to zarówno duże formy, jak postaci, budowle, drzewa, góry, meble, jak i mniejsze: elementy twarzy, dłoni, stroju; nawet draperie znaczone są ciemną linią. Postaci są małe, przysadziste, o dużych głowach, jasnej karnacji, o typizowanych i uproszczonych rysach twarzy. Twórca ikony znał nowożytne sposoby odwzorowywania trzeciego wymiaru na płaszczyźnie, a zwłaszcza budowania przestrzenności scenerii krajobrazowej i architektonicznej. Widać to w wysokiej linii horyzontu, różnicowaniu kolorystycznym poszerzonego pasa ziemi, intuicyjnym lub świadomym stosowaniu zasad perspektywy powietrznej, a także wykreślaniu siatki geometrycznej, zwłaszcza przy rysowaniu płytek podłogowych. Sposób obrazowania tematów również zdradza inspiracje sztuką zachodnią. Nawet sceny bliskie ikonograficznie tradycyjnym, jak Wskrzeszenie Łazarza, Wjazd do Jerozolimy i Zstąpienie do Otchłani, zdradzają zależność od zachodnich wzorców.
Malarz korzystał z bardzo ubogiej palety barwnej, opartej na bladych, nienasyconych błękitach, czerwieniach i żółcieniach. W jego stylu zdecydowanie dominują wartości graficzne nad malarskimi. Każdy motyw jest otoczony ciemnym konturem, i to zarówno duże formy, jak postaci, budowle, drzewa, góry, meble, jak i mniejsze: elementy twarzy, dłoni, stroju; nawet draperie znaczone są ciemną linią. Postaci są małe, przysadziste, o dużych głowach, jasnej karnacji, o typizowanych i uproszczonych rysach twarzy. Twórca ikony znał nowożytne sposoby odwzorowywania trzeciego wymiaru na płaszczyźnie, a zwłaszcza budowania przestrzenności scenerii krajobrazowej i architektonicznej. Widać to w wysokiej linii horyzontu, różnicowaniu kolorystycznym poszerzonego pasa ziemi, intuicyjnym lub świadomym stosowaniu zasad perspektywy powietrznej, a także wykreślaniu siatki geometrycznej, zwłaszcza przy rysowaniu płytek podłogowych. Sposób obrazowania tematów również zdradza inspiracje sztuką zachodnią. Nawet sceny bliskie ikonograficznie tradycyjnym, jak Wskrzeszenie Łazarza, Wjazd do Jerozolimy i Zstąpienie do Otchłani, zdradzają zależność od zachodnich wzorców.
Technika i materiał:
Cechy fizyczne główne:
Materiał:
Pochodzenie::
Postaci, obiekty, artefakty:
Typy postaci/obiektu:
Atrybuty:
włócznia,
księżyc,
słońce,
korona,
miecz,
topór,
berło,
zbroja,
nimb,
krzyż,
chiton,
himation,
obłok, chmura,
drzewo,
tunika,
kawałek chleba,
drzewiec chorągwi,
stół,
krzesło,
maforion,
płaszcz,
suknia,
sznur,
sakiewka,
koń,
rzeka,
grota,
bandaże,
osiołek,
srebrniki,
wieczerza,
pascha,
wino,
nogi,
obmywanie wodą,
samobójstwo
Typy postaci/obiektów towarzyszące:
Inskrypcje:
Liczne inskrypcje ruskie z nazwami poszczególnych scen; napis fundacyjny umieszczony na dwóch poziomych listewkach ram między dolnymi rzędami :
(tę Mękę Jezusa Chrystusa dał namalować sługa Boży Wasyl sołtys Jedynak z małżonką swoją Marią za swoje cielesne i duchowe zdrowie i odpuszczenie grzechów i za członków rodziny roku Bożego 1675 tę Mękę namalował sługa Boży Jakub (Jakow) mieszczanin rybotycki za złotych 23)
(tę Mękę Jezusa Chrystusa dał namalować sługa Boży Wasyl sołtys Jedynak z małżonką swoją Marią za swoje cielesne i duchowe zdrowie i odpuszczenie grzechów i za członków rodziny roku Bożego 1675 tę Mękę namalował sługa Boży Jakub (Jakow) mieszczanin rybotycki za złotych 23)
Informacje o autorze:
Informacje o autorze:
Należy do malarzy tzw. szkoły rybotyckiej, tj. malarzy, często świeckich, mieszkających lub wywodzących się z miasteczka Rybotycze pod Przemyślem.
Dane właścicielskie:
Instytucja przechowywująca:
Numer inwentarzowy:
MHS 1000
Historia pochodzenia:
Ikona pochodzi z cerkwi pw. Św. Mikołaja w Woli Wyżnej w diecezji przemyskiej
Informacje o rekordzie:
Ostatnia modyfikacja:
23 sierpień
2024 r.
Numer identyfikacyjny:
193